Το στρες στα παιδιά. Αντιμετωπίστε το μαζί!

Ο κόσμος των παιδιών μοιάζει ανέμελος, χωρίς τις έννοιες των ενηλίκων και πολλοί από εμάς ευχόμαστε να γινόμασταν ξανά παιδιά, για να απαλλαγούμε από το άγχος. Εξάλλου, εκείνα δε χρειάζεται να ανησυχούν για τα έξοδα του σπιτιού ή τα προβλήματα της δουλειάς! Και όμως, ο δικός τους παιδικός κόσμος δεν είναι τόσο... χαλαρός. Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί να προκαλέσουν στα παιδιά στρες και εμείς θα πρέπει να είμαστε εκεί να τα βοηθήσουμε.

Τι είναι, όμως, το στρες; Μια ολοκληρωμένη θεωρία γύρω από την έννοια του στρες, το ορίζει ως τη διεργασία που αρχίζει με την αξιολόγηση ενός ερεθίσματος ως στρεσογόνου και συνεχίζεται με τις υπόλοιπες γνωστικές διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα, τις στρατηγικές αντιμετώπισης της στρεσογόνου κατάστασης που χρησιμοποιεί το άτομο και τις λοιπές αντιδράσεις του σε επίπεδο συναισθηματικό, γνωστικό και πραξιακό. Μπορεί να είναι στιγμιαίο και έντονο, με το στρεσογόνο ερέθισμα να μειώνεται, ή χρόνιο, να είναι δηλαδή συνεχές και να διαβρώνει βαθμιαία την προσωπικότητά του παιδιού.

Όλα τα παιδιά νιώθουν στρες από καιρό σε καιρό. Ωστόσο, κάθε παιδί αντιδρά διαφορετικά. Το πως θα επηρεάσει και πως θα βιώσει ένα παιδί μια στρεσογόνα κατάσταση εξαρτάται από ατομικούς παράγοντες (ικανότητες, προσωπικότητα, συνήθειες, αναπτυξιακό επίπεδο) όσο και περιβαλλοντικούς (επιμέρους συνθήκες, το περιβάλλον που αναπτύσσονται, πρόσθετα αρνητικά γεγονότα, κ.λπ.).

Το στρες δεν αφορά μόνο τα παιδιά σχολικής ή εφηβικής ηλικίας, αλλά μπορεί να εμφανιστεί από πολύ νωρίς, ακόμα και πριν κλείσει το μωρό σας τον πρώτο χρόνο. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να είναι ανήσυχο όταν βρίσκεται μακριά σας ή όταν δεν ικανοποιούνται οι βασικές και οι συναισθηματικές του ανάγκες. Όσο μεγαλώνει, αλλαγές στην καθημερινότητά του, στο περιβάλλον του, νέα πρόσωπα, φιλίες, καινούριες συνήθειες, δραστηριότητες, προσδοκίες και ανάγκες μπορεί να του προκαλέσουν στρες. Σε όποια ηλικία και να βρίσκεται το παιδί σας, εσείς πρέπει να το αποδέχεστε, να το ενθαρρύνετε και να το υποστηρίζετε, να... ανοίγετε πάντα την αγκαλιά σας για να νιώθει ασφαλές. Έτσι, θα μπορεί να αντιμετωπίσει από τα πιο μικρά μέχρι και τα πιο έντονα προβλήματα.

Πηγές που προκαλούν στρες

Υπάρχουν πολλές και διαφορετικές καταστάσεις, που μπορεί να προκαλέσουν στρες σε ένα παιδί, μια και καθημερινά δέχεται πολλά μηνύματα και ερεθίσματα από το περιβάλλον του. Πολλές φορές, όταν έρχεται αντιμέτωπο με μια νέα πρόκληση, την οποία δε γνωρίζει πως να χειριστεί, όταν καλείται να ανταποκριθεί σε πολλές απαιτήσεις της καθημερινότητας, όταν δε νιώθει αποδεκτό από την ομάδα ή αδυνατεί να ανταποκριθεί στις προσδοκίες των άλλων, όταν δεν αισθάνεται ασφάλεια..., όλα αυτά -και πολλά άλλα ακόμα- μπορεί να του προκαλέσουν στρες. Επίσης, όταν γεγονότα που περιμένει τελικά δε συμβαίνουν, τότε και αυτό μπορεί να αποτελέσει μια στρεσογόνα κατάσταση.

Ας δούμε αναλυτικά κάποιες από τις πηγές που “στρεσάρουν” ένα παιδί:

Χρόνιες πηγές στρες:

• Χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο της οικογένειας
• Χρόνιες οικονομικές δυσκολίες
• Υποβαθμισμένη περιοχή κατοικίας

Πιέσεις από το ευρύτερο σύστημα:

• Γενική οικονομική δυσπραγία
• Κοινωνικές αναταραχές
• Πόλεμος
• Φυσικές καταστροφές

Σύμφωνα με έρευνες, τα παιδιά θεωρούν ως πιο στρεσογόνα τα γεγονότα που σχετίζονται με το σχολείο και την επίδοσή τους.

• Συγκρούσεις με τους δασκάλους, ο φόβος τιμωρίας
• Δυσκολίες στις σχέσεις με τους συμμαθητές
• Μαθησιακές δυσκολίες
• Η σχολική επιτυχία / αποτυχία

Δεύτερη σημαντικότερη πηγή στρες θεωρούν το περιβάλλον της οικογένειας, τις σχέσεις με τους γονείς, τα αδέλφια και τους συνομηλίκους τους.

• Η σύγκρουση με τους γονείς
• Η ενδοοικογενειακή βία
• Η γονεϊκή αδιαφορία
• Ψυχολογικά προβλήματα ή ασθένειες μελών της οικογένειας
• Κακές γονεϊκές σχέσεις - Διαζύγιο

Άλλες καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν έντονη ανησυχία και στρες στα παιδιά είναι:

• Η μετακόμιση σε μια νέα πόλη
• Ο ερχομός ενός νέου μέλους στην οικογένεια
• Ο φόβος της διαφορετικότητας
• Το άγχος του αποχωρισμού
• Αλλαγές στη ρουτίνα τους (όπως π.χ. να “εγκαταλείψουν” την πιπίλα ή το γιογιό)
• Ένα φορτωμένο καθημερινό πρόγραμμα
• Ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου
• Ο θάνατος του κατοικίδιου
• Ο / η νέος / α  σύντροφος του γονιού

Συνεχίζετε

http://www.yeskid.gr