Παιδιά μονογονεϊκών οικογενειών

Τα προβλήματα των παιδιών από μονογονεϊκές οικογένειες και πώς αντιμετωπίζονται.

Η ετικέτα

Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και σε κάποιες περιπτώσεις οι εκπαιδευτικοί συνηθίζουν να χαρακτηρίζουν τις μονογονεϊκές οικογένειες «προβληματικές». Με αυτόν τον χαρακτηρισμό δημιουργούν ή αναπαράγουν αρνητικές αντιλήψεις σε σχέση με τα παιδιά που προέρχονται από αυτές τις οικογένειες. Ο συγκεκριμένος χαρακτηρισμός ωστόσο δεν αιτιολογείται ούτε από τις σχετικές επιστημονικές έρευνες, ούτε από την βιβλιογραφία  πάνω στο θέμα. Έχει μάλιστα διαπιστωθεί ότι ο κοινωνικός αποκλεισμός που οφείλεται στη διάδοση των αρνητικών αυτών αντιλήψεων οδηγεί στην αύξηση της παιδικής κατάθλιψης και της αντικοινωνικής συμπεριφοράς  των παιδιών των μονογονεϊκών οικογενειών.

Λανθασμένες αντιλήψειςΑπό τις πιο διαδεδομένες αντιλήψεις που αφορούν τα παιδιά μονογονεϊκών οικογενειών είναι ότι παρουσιάζουν προβλήματα όπως η αντικοινωνικότητα - που συχνά εκδηλώνεται και ως επιθετικότητα και παραβίαση κανόνων-, η αποτυχία στο σχολείο και η καθυστερημένη συναισθηματική ανάπτυξη. 
Γεγονός είναι ότι παρόμοια προβλήματα παρουσιάζουν συχνά και παιδιά που προέρχονται από τυπικές οικογένειες με δύο γονείς, όταν ζουν σε ακατάλληλο για αυτά περιβάλλον, όπου εκτίθενται καθημερινά σε αδιαφορία, άσχημες οικονομικές συνθήκες, σωματική και ψυχολογική βία. Είναι μάλον προτιμότερο να μεγαλώνει ένα παιδί σε μονογονεϊκή οικογένεια που του προσφέρει τα απαραίτητα για τη φυσική, ψυχική και συναισθηματική του ανάπτυξη, από το να ανατρέφεται από δύο γονείς που συγκρούονται καθημερινά μεταξύ τους ή που αδιαφορούν για τη σωματική και ψυχική υγεία του.  
Είναι επίσης σημαντικό να καταλάβουν οι γονείς ότι προβλήματα συμπεριφοράς που θεωρούνται αποτέλεσμα του διαζυγίου, μπορεί να προϋπάρχουν του χωρισμού. Η έκθεση των παιδιών τόσο κατά τη διάρκεια της σχολικής ηλικίας όσο και κατά την περίοδο της εφηβείας σε περιβάλλον όπου απουσιάζει η σταθερότητα, ο σεβασμός και η ηρεμία λόγω των τεταμένων σχέσεων ανάμεσα στους γονείς, σχετίζεται με την εμφάνιση συναισθηματικών προβλημάτων, αντικοινωνικής συμπεριφοράς, κακής απόδοσης στο σχολείο, δυσκολίας δημιουργίας σχέσεων, κατάθλιψης, εμμονών και φοβιών.

Μεγαλώνω μόνη μου το παιδί μου. Χωρίσαμε με τον πατέρα του όταν ήταν δυο ετών και έπειτα εκείνος έφυγε για το εξωτερικό. Οι επαφές του παιδιού μαζί του είναι σπάνιες. Από τότε που το παιδί ξεκίνησε το δημοτικό, έχει αλλάξει συμπεριφορά. Έχει γίνει επιθετικό απέναντί μου. Μπορεί το περιβάλλον του σχολείου να ευθύνεται για αυτή τη μεταστροφή;

Η απόρριψη από τους συμμαθητές ή ακόμη και από ορισμένους εκπαιδευτικούς που συχνά αντιμετωπίζει το παιδί που μεγαλώνει από ανύπαντρη μητέρα, έχει ως αποτέλεσμα να αισθάνεται θυμό με την επιλογή της μητέρας του να το αναθρέψει μόνη. Το παιδί θεωρεί τη μητέρα υπεύθυνη για τις απογοητεύσεις και την απομόνωση που ζει καθημερινά. Με τη βοήθεια του ψυχολόγου όμως το παιδί μπορεί να καταλάβει ότι η επιλογή της μητέρας να το κρατήσει και να το μεγαλώσει μόνη είχε να κάνει με πιθανή ακαταλληλότητα του πατέρα και με άλλες αντικειμενικές δυσκολίες και σε καμία περίπτωση με δική της αδιαφορία ή σκληρότητα απέναντι στα συναισθήματα του παιδιού.

Αντίστοιχο θυμό και απογοήτευση εκφράζουν και πολλά παιδιά χωρισμένων γονιών. Η καλύτερη στάση σε αυτές τις περιπτώσεις εκ μέρους του γονιού που έχει αναλάβει την κηδεμονία του παιδιού, είναι να μην μιλάει άσχημα μπροστά του για τον άλλο γονιό, να μην τον αγνοεί και να μην κατακρίνει τη συμπεριφορά του προς το παιδί κατά την διάρκεια των επισκέψεων. Θα ήταν επίσης καλό να υπάρχουν στο σπίτι αντικείμενα που θυμίζουν τον γονιό που απουσιάζει, όπως δώρα του προς το παιδί και φωτογραφίες του. Αν οι διαζευγμένοι γονείς δείχνουν σεβασμό και ενδιαφέρον ο ένας για τον άλλο θα είναι ευκολότερο για το παιδί να ξεχωρίσει τη σχέση που έχουν οι ενήλικες μεταξύ τους από τη δική του επαφή με αυτούς. Μία καλή συμβουλή για διαζευγμένους γονείς είναι να μην δυσανασχετούν και να μην οργίζονται μπροστά στο παιδί, όταν θυμούνται το κοινό τους παρελθόν και τις αιτίες που τους οδήγησαν στον χωρισμό. Με αυτόν τον τρόπο, θα βοηθήσουν το παιδί να καταλάβει ότι το διαζύγιο δεν είναι τιμωρία που του έχουν επιβάλει, αλλά η λύση της δικής τους σχέσης.

Μεγαλώνω την κόρη μου μόνη, αφού ο πατέρας της μας εγκατέλειψε, όταν το παιδί έγινε 5 ετών. Θέλω να ξαναφτιάξω τη ζωή μου, όμως η κόρη μου είναι αρνητική. Δεν θέλει να γνωρίσει τον νέο μου σύντροφο. Τι να κάνω; 
Στις περιπτώσεις που, όπως είναι φυσικό, ο πατέρας ή η μητέρα της μονογονεϊκής οικογένειας επιχειρεί να δημιουργήσει μια καινούργια ερωτική σχέση, θα ήταν καλύτερο να μην παρουσιάσει στο παιδί το νέο του σύντροφο πριν σιγουρευτεί απόλυτα για τα δικά του αισθήματα και σχέδια. Αρχικά, θα ήταν προτιμότερο να τον συστήσει απλά ως καλό φίλο, γιατί έχει μεγάλη σημασία να δώσουμε στο παιδί χρόνο να συνηθίσει τον καινούριο άνθρωπο, άλλα και τα περιθώρια να εκφράσει τα συναισθήματά του γι αυτόν. Το σημαντικό πάντως σε αυτές τις περιπτώσεις είναι να δεχτεί το παιδί ότι, αν και η άποψή του μετράει, δεν είναι αυτό που τελικά θα αποφασίσει για την ερωτική ζωή του γονιού. Αν ο καινούριος σύντροφος ανήκει στο ίδιο φύλο με τον γονιό, τότε τα πράγματα θα είναι πιό δύσκολα για το παιδί. Ωστόσο, πρέπει να αποφύγουμε να του πούμε ψέματα - έτσι κι αλλιώς τα παιδιά διαισθάνονται πολύ περισσότερα από όσα νομίζουμε. Είναι προτιμότερο, με τη βοήθεια κάποιου ειδικού, να του μιλήσουμε όσο πιο ειλικρινά γίνεται και να το προετοιμάσουμε για τις πιθανές αντιδράσεις του περίγυρου. Αυτό που έχει την μεγαλύτερη σημασία σε όλες αυτές τις περιπτώσεις είναι να κατανοήσει το παιδί ότι οι επιλογές του γονιού δεν έχουν σκοπό να το αποκλείσουν ή να το τιμωρήσουν κι ότι όσο κι αν αλλάζει η κοινή τους ζωή, η αγάπη του γονιού γι αυτό παραμένει αμείωτη.

Συνεργάστηκε η Συμβουλευτική Ψυχολόγος
Δρ. Εύα Στάμου
evastamou.blogspot.com

πηγή:www.babyspace.gr