Οδηγίες Θηλασμού

Να δίνω στο μωρό μου το ένα στήθος ή και τα δύο σε κάθε γεύμα;

Αυτό είναι κάτι που προβληματίζει κατά καιρούς πολλές θηλάζουσες μητέρες. Δεν υπάρχουν γενικευμένοι απαράβατοι κανόνες, αλλά μόνο οι εξής γενικές αρχές:

1. Σαν γενική αρχή, να προσπαθώ να δίνω στο μωρό μου και τα δύο στήθη σε κάθε γεύμα.Αυτό είναι καλό να συμβαίνει όποτε η μητέρα προσπαθεί να αυξήσει την  παραγωγή της σε γάλα, δηλαδή:

•Τις πρώτες δύο με έξι εβδομάδες από τη γέννηση του μωρού, όταν εγκαθίσταται η παραγωγή της σε γάλα. Κατά τον πρώτο καιρό, το στήθος χρειάζεται συχνό ερεθισμό από το βρέφος για να πάρει το μήνυμα και να φτιάξει περισσότερο γάλα.
•Όταν θέλουμε να κόψουμε το συμπλήρωμα με σκοπό τον αποκλειστικό θηλασμό. Απαιτείται συχνός θηλασμός, σύμφωνα με τα σημάδια πείνας του μωρού και με ερεθισμό όσο γίνεται και των δύο πλευρών.
•Όταν θέλουμε να κάνουμε επαναγαλακτισμό, όπως προηγουμένως.
•Όποτε το μωρό μας φαίνεται να έχει εκρήξεις ανάπτυξης. Υπάρχουν ημέρες που το μωρό φαίνεται να είναι πιο απαιτητικό, να πεινάει περισσότερο – τυπικά, αλλά όχι πάντα, στις δύο, έξι και δώδεκα εβδομάδες από τη γέννηση. Έρευνες δείχνουν ότι η συμπεριφορά αυτή είναι φυσιολογική και πρέπει να απαντάται από τη μητέρα με συχνότερο θηλασμό, όσο γίνεται και από τις δύο πλευρές, ώστε το στήθος να πάρει το μήνυμα και να αυξήσει την παραγωγή γάλακτος, ανταποκρινόμενο έτσι στις αυξημένες ανάγκες του βρέφους.

Στα παραπάνω χρονικά διαστήματα, η μητέρα τοποθετεί το μωρό της στο ένα στήθος με τα πρώτα σημάδια πείνας του, παρατηρεί τα σημάδια πρόσληψης γάλακτος από εκείνο (πχ καταπόσεις) και το αφήνει να σταματήσει όποτε θέλει, χωρίς χρονικούς περιορισμούς. Όταν το μωρό βγει από το στήθος χαλαρωμένο, το τοποθετεί στον ώμο για να ρευτεί, παρατηρώντας ταυτόχρονα τις αντιδράσεις του. Εάν το μωρό γίνεται πάλι ανήσυχο και ψάχνει το στήθος, το τοποθετεί στην άλλη πλευρά, μέχρι να χορτάσει. Η μητέρα μπορεί ακόμα να εφαρμόσει το switch nursing, δηλαδή να αλλάζει πολλές φορές πλευρά σε κάθε γεύμα, μέχρι το μωρό να δείξει ότι χόρτασε.

2.Σαν γενική αρχή, να προσπαθώ να δίνω στο μωρό μου ένα στήθος σε κάθε γεύμα.

Αυτό είναι καλό να συμβαίνει όποτε η μητέρα έχει εγκατεστημένη, σταθερή παραγωγή σε γάλα, δηλαδή:

•Μετά τις πρώτες δύο με έξι εβδομάδες της ζωής του μωρού, με εγκατεστημένο αποκλειστικό θηλασμό.
Στόχος τώρα είναι το μωρό να απομακρύνει όσο γίνεται περισσότερο γάλα από το ένα στήθος. Αυτό γιατί το μητρικό γάλα, κατά το τέλος του γεύματος, γίνεται πολύ λιπαρό και χορταστικό. Ακόμα γιατί όσο περισσότερο αδειάσει το στήθος, τόσο πιο γρήγορη και έντονη είναι η παραγωγή γάλακτος από αυτό. Κι εδώ βέβαια δεν υπάρχουν απαράβατοι κανόνες, αλλά αφήνουμε κάθε φορά το μωρό να καθορίσει τι χρειάζεται. Εάν δεν φαίνεται κάποια στιγμή να μένει ικανοποιημένο από το ένα στήθος, θα προσφέρουμε και το άλλο.
•Όποτε νιώθουμε ότι κάνει μη θρεπτικό θηλασμό, δηλαδή όταν καταφεύγει στο στήθος αν και χορτάτο, επειδή έχει κολικούς, πόνο στα δοντάκια του ή είναι άρρωστο. Σε αυτές τις περιστάσεις προσπαθούμε να απαντούμε στην συχνή ζήτηση του μωρού με συχνούς θηλασμούς, προσέχοντας όμως να μην αλλάζουμε συνέχεια πλευρές. Τοποθετούμε το μωρό στην ίδια πλευρά κάθε φορά που επιθυμεί να επιστρέψει στη μαμά για τουλάχιστον μία με δύο ώρες.
•Όταν η μητέρα εμφανίζει υπερπαραγωγή γάλακτος. Σε αυτήν την περίπτωση και πολύ συνοπτικά, η μητέρα έχει σημάδια άφθονης παραγωγής γάλακτος – το γάλα ρέει - , το μωρό ίσως υποφέρει από έντονους κολικούς ή κάνει πολύ συχνά και πράσινα κακά. Χρειάζεται να περιοριστεί ήπια και σταδιακά η μητρική παραγωγή με block feeding, δηλαδή με τάισμα από τη μια μεριά για τουλάχιστον μία με τρεις ώρες.
•Όταν θέλουμε να απογαλακτίσουμε σταδιακά
Στο στάδιο του σταδιακού απογαλακτισμού, όταν η μητέρα προσπαθεί να αποθηλάσει, είναι χρήσιμο να μην ερεθίζεται υπέρμετρα η παραγωγή της σε γάλα με συχνές εναλλαγές στήθους. Επομένως είναι προτιμότερο να προσφέρει ένα στήθος τη φορά και να μην αλλάζει πλευρά για αρκετές ώρες.

Θα πρέπει να τονίσω τα εξής:Η οδηγία το μωρό να παίρνει το ένα στήθος μέχρι να «αδειάσει» από γάλα είναι μύθος. Έρευνες δείχνουν ότι, στην πραγματικότητα, το στήθος της λεχώνας δεν αδειάζει ποτέ, αλλά πάντα μένει μετά το φαγητό του μωρού τουλάχιστον το 30% του γάλακτος κάθε στιγμή. Αντίθετα, είναι πιο σωστό να παροτρύνουμε τη λεχώνα να προσφέρει το ένα στήθος μέχρι να το αισθανθεί ελαφρύτερο και το μωρό να δείξει σημάδια κορεσμού.
Το απόλυτο κριτήριο για το αν θηλάζουμε σωστά είναι τα σημάδια του μωρού και όχι τεχνητοί πολλές φορές κανόνες από ειδικούς και μη. Φαίνεται το βρέφος να χορταίνει; Ένα άλλο κριτήριο είναι να μην υπάρχει στάση γάλακτος στον άλλο μαστό και πρήξιμο του στήθους. Εάν μια θηλάζουσα μητέρα έλαβε οδηγία να ταίζει το μωρό της από τη μια μεριά για τουλάχιστον δύο ώρες, με συνέπεια το άλλο στήθος να πρήζεται, θα πρέπει να προσέξει ώστε να απομακρύνει το γάλα που λιμνάζει και από την άλλη πλευρά, με το παιδί, με το χέρι ή με θήλαστρο.
Η συντριπτική πλειονότητα των γυναικών αναφέρουν σημαντικές διαφορές στην παραγωγή γάλακτος από τη μια πλευρά στην άλλη. Αυτό είναι εντελώς φυσιολογικό. Δεν είναι σπάνιο μια λεχώνα να ταίζει από το πιο «γεμάτο» δεξί στήθος το μωρό της σε ένα γεύμα, ενώ λίγες ώρες αργότερα, στο επόμενο γεύμα, να ξεκινά από την πλευρά του συνήθως πιο άδειου αριστερού στήθους, προσφέροντας στη συνέχεια στο ίδιο γεύμα και το δεξί. Αυτές οι διαφορές είναι φυσιολογικές, χρειάζεται όμως προσοχή να υπάρχει σχεδόν ίσος ερεθισμός των δύο πλευρών κατά τη διάρκεια του 24ωρου. Διαφορετικά, εάν το στήθος που φαίνεται το παιδί να προτιμά προσφέρεται ολοένα και περισσότερο εις βάρος του λιγότερο παραγωγικού, ο τρόπος που λειτουργεί η γαλουχία – ο νόμος της ζήτησης και προσφοράς – θα οδηγήσει σε ουσιαστικό αποθηλασμό από τη μια πλευρά. Υπάρχουν μητέρες που οδηγήθηκαν από λανθασμένες ενέργειες σε θηλασμό αποκλειστικά της μιας πλευράς, με συνέπεια να κινδυνεύουν με πρόωρο αποθηλασμό. Η φύση έχει προβλέψει να υπάρχει αυτή η ποικιλία των δύο πλευρών, ώστε τυχόν προβλήματα στο ένα στήθος να μην οδηγούν σε διακοπή της γαλουχίας.
Στο θηλασμό δεν υπάρχει μία γενικευμένη οδηγία για όλες τις γυναίκες, αλλά τα πράγματα εξατομικεύονται για την συγκεκριμένη δυάδα μητέρας- βρέφους που έχουμε μπροστά μας. Εάν ο θηλασμός πηγαίνει καλά, χωρίς προβλήματα, και το μωρό είναι υγιέστατο, προσλαμβάνοντας βάρος, μικρή σημασία έχει εάν χρησιμοποιείται μία πλευρά ανά γεύμα ή εάν το μωρό λαμβάνει το τελευταίο, λιπαρό γάλα. Οι παραπάνω οδηγίες έχουν μεγαλύτερη σπουδαιότητα εάν προκύπτουν προβλήματα στο θηλασμό, όχι στις φυσιολογικές καταστάσεις. 
Έρευνα του 2006 που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Pediatrics και αφορούσε υγιή βρέφη που θήλαζαν αποκλειστικά έδειξε ότι κάποιες μητέρες δίνουν ένα στήθος τη φορά σε κάθε γεύμα. Λιγότερες δίνουν πάντα και τα δύο στο παιδί. Η πλειοψηφία προσφέρει άλλοτε ένα μόνο στήθος, άλλοτε και τα δύο, ανάλογα με την όρεξη του μωρού. Όλες αυτές οι παραλλαγές αποτελούν φυσιολογικές πρακτικές.Υπάρχουν τεράστιες διαφορές και παραλλαγές στα θέματα θηλασμού από μητέρα σε μητέρα και από παιδί σε παιδί, σωστό είναι ό,τι βολεύει και αναίτιες, άκαμπτες παρεμβάσεις βλάπτουν αντί να ωφελούν.

Γράφει ο Στέλιος ΠαπαβέντσηςΠαιδίατρος – Σύμβουλος Γαλουχίας

πηγή:www.babyspace.gr