Πολύδυμη κύηση

Eπιπλοκή της εξωσωματικής ή ‘ευλογία’;

Ένα θέμα που ενδιαφέρει ιδιαίτερα τα ζευγάρια που χρειάζονται θεραπεία για την υπογονιμότητα είναι η πιθανότητα πολύδυμης κύησης (δίδυμα, τρίδυμα κλπ). Οι πολύδυμες κυήσεις είναι μια γνωστή επιπλοκή της εξωσωματικής γονιμοποίησης που προκύπτει όταν μεταφέρονται 2 ή περισσότερα έμβρυα. 
Είναι γνωστό πως το ποσοστό επίτευξης εγκυμοσύνης κατά την εξωσωματική γονιμοποίηση αυξάνεται όσο αυξάνεται ο αριθμός των εμβρύων που μεταφέρονται. Παράλληλα όμως αυξάνεται η πιθανότητα πολύδυμης κύησης. Το ιδανικό αποτέλεσμα της εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι ένα (1) υγιές μωρό. Οι δίδυμες κυήσεις όμως είναι ακόμα αρκετά συχνές (~20-25%). Οι πιο πολλές από αυτές έχουν καλή έκβαση, αλλά είναι αυξημένη η πιθανότητα πρόωρου τοκετού. Για μερικά ζευγάρια μάλιστα η δίδυμη κύηση θεωρείται «ευλογία» γιατί δε θα χρειαστεί επανάληψη της εξωσωματικής γονιμοποίησης για το 2ο παιδί και την ολοκλήρωση της οικογένειάς τους. Ουσιαστικά το πρόβλημα είναι οι κυήσεις με περισσότερα των 2 έμβρυα.
Σε κάθε περίπτωση, η γέννηση διδύμων ή τριδύμων μπορεί να περιλαμβάνει σοβαρά προβλήματα. Αυτά μπορεί να είναι επιπλοκές κατά την διάρκεια της κύησης, πρόωρος τοκετός και χαμηλού βάρους γέννησης νεογνών, αναπηρία ή αυξημένος κίνδυνος νεογνικού θανάτου. 

Κίνδυνοι για το παιδί
Τουλάχιστον μισά (50%) από τα δίδυμα γεννιούνται πρόωρα (πριν τις 37 εβδομάδες κύησης, ενώ το φυσιολογικό είναι 40 εβδομάδες) και έχουν χαμηλό βάρος, γεγονός που σημαίνει ότι χαρακτηρίζονται ως «υψηλού ρίσκου» νεογνά για σοβαρά προβλήματα υγείας και νεογνικό θάνατο. Πολλά από αυτά γεννιούνται πριν τις 35 εβδομάδες και τότε συχνά απαιτείται περίθαλψη στη μονάδα νεογνών. Τα δίδυμα γεννιούνται με βάρος μικρότερο  κατά 800-1000 γραμμάρια από το φυσιολογικό.
Πάνω από το 90% των τριδύμων γεννιούνται πριν τις 37 εβδομάδες και ορισμένα γεννιούνται τόσο πρόωρα που έχουν κίνδυνο να αναπτύξουν σοβαρά προβλήματα υγείας που θα τα ταλαιπωρήσουν για πολλά χρόνια (αν όχι για όλη τους τη ζωή) ή να πεθάνουν σύντομα μετά τη γέννα.

Κίνδυνοι για τη μητέρα
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η γυναίκα που κυοφορεί δίδυμα ή τρίδυμα έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να αντιμετωπίσει διάφορα προβλήματα:
•    Υψηλότερη πιθανότητα για αποβολή καθ’ όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
•    20% των γυναικών που κυοφορούν δίδυμα αναπτύσσουν υπέρταση (σε εγκυμοσύνες με 1 έμβρυο το ποσοστό είναι 1-5%)
•    Ο κίνδυνος της προ-εκλαμψίας είναι 30% (συνήθως: 2-10%)
•    Πιθανότητα ανάπτυξης διαβήτη: 12% (αντί του 4% σε εγκυμοσύνη με 1 έμβρυο)

Ειδικά για το διαβήτη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, πρέπει να τονίσουμε πως, παρότι δεν αποτελεί ουσιαστικά απειλή για την υγεία της μητέρας, αυξάνει τον κίνδυνο θανάτου του εμβρύου ή του νεογνού.    
Όσον αφορά τον τοκετό και την περίοδο της λοχείας, οι πολύδυμες κυήσεις αυξάνουν τον κίνδυνο αιμορραγίας και αναιμίας της μητέρας, καθώς επίσης και την πιθανότητα άγχους και κατάθλιψης.

Στην Ελλάδα ο ισχύων νόμος ορίζει πως σε γυναίκες ηλικίας μικρότερης των 40 ετών επιτρέπεται η μεταφορά έως 3 εμβρύων, ενώ σε γυναίκες μεγαλύτερες των 40 ετών επιτρέπεται η μεταφορά έως 4 εμβρύων (όσο μεγαλώνει η ηλικία, τόσο μικραίνει η πιθανότητα επίτευξης εγκυμοσύνης). Σε άλλες χώρες της Ευρώπης η νομοθεσία είναι πιο αυστηρή, π.χ. στο Ηνωμένο Βασίλειο δεν επιτρέπεται σε καμία περίπτωση η μεταφορά πάνω από 2 εμβρύων, ενώ πλέον σε κάποιες κλινικές στις σκανδιναβικές χώρες μεταφέρεται μόνο ένα (1) έμβρυο ή 2 έμβρυα σε γυναίκες άνω των 40. Ωστόσο σε αυτές τις χώρες έχουν αποδεχτεί ότι με αυτή την πρακτική μειώνονται οι πιθανότητες επίτευξης εγκυμοσύνης συνολικά.  
Παγκοσμίως πλέον ο στόχος είναι  να αποφεύγονται οι πολύδυμες κυήσεις, οι οποίες είναι επικίνδυνες τόσο για την έγκυο γυναίκα όσο και για τα έμβρυα. Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, απαραίτητη είναι η άριστη λειτουργία του εμβρυολογικού εργαστηρίου, που επιτρέπει την ανάπτυξη καλύτερης ποιότητας εμβρύων, δηλαδή εμβρύων με καλύτερη πιθανότητα εμφύτευσης. Τότε μεταφέρεται μικρότερος αριθμός εμβρύων χωρίς όμως να επηρεάζονται αρνητικά τα ποσοστά επίτευξης εγκυμοσύνης. Με αυτό τον τρόπο, αποφεύγονται δυσάρεστες θεραπευτικές επιλογές, όπως η επιλεκτική εμβρυϊκή μείωση, κατά την οποία ένα ή περισσότερα από τα έμβρυα απομακρύνονται. Η κυριότερη επιπλοκή της επέμβασης αυτής είναι η αποβολή και των υπολοίπων εμβρύων, καθώς βέβαια και οι ψυχολογικές επιπτώσεις στο ζευγάρι.

Ευριπίδης Μαντούδης FRCOG
Μαιευτήρας – Γυναικολόγος Αναπαραγωγής
www.gennima.gr

Πηγή:www.babyspace.gr